สารบัญ
บทบรรณาธิการ
จดหมายถึงกองบก.
ปฏิกิริยา
ชุมชน : เครื่องมือเดิมๆ สำหรับนักวิชาการ
วีรบูรณ์ วิสารทสกุล
หาเรื่องมาเล่า
บาปของนักมานุษยวิทยา
คำขบวน
Globalization – โลกาภิวัตน์
ภัควดี วีระภาสพงษ์
เงินเดินดิน
เงินกับธรรมชาติมนุษย์
สฤณี อาชวานันทกุล
ใต้ฟ้าเดียวกัน
เมืองไทย
สากล
ปีกซ้ายไร้ปีก
พม่า : การปฏิวัติด้วยชายจีวร ?
สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี
ส่องศิลป์
สัญลักษณ์ชาติไทยในจิตนาการทางสถาปัตยกรรม
ชาตรี ประกิตนนทการ
ทัศนะวิพากษ์
ทิศทางไทยเพื่อความเป็นไท
ส. ศิวรักษ์
ความถูกต้อง (ไม่) ห้าม : จักรญาณนิยม
ธเนศ วงศ์ยานนาวา
ลัทธิชาตินิยมกับเรื่องบทบาททางเพศในประเทศไทย พ.ศ. 2453 – 2468
ThamoraFishelเขียน ปรียา แววพงษ์ แปล
วิวาทะรัฐ – ชาติในศตวรรษใหม่
รัฐ – ชาติกับโลกาภิวัตน์ หลังยุคสงครามเย็น และหลังสมัยใหม่
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร
โลกาภิวัตน์ การเมืองแบบหลังสมัยใหม่ และการต่อต้านรูปแบบใหม่
เชษฐา พวงหัตถ์
รัฐชาติ โลกาภิวัตน์ และน้ำยานักมานุษยวิทยา
ยุกติ มุกดาวิจิตร
พิศระเบียบรัฐ โลกาภิวัตน์ฯ
เกษม เพ็ญภินันท์
ลัทธิชาตินิยมกับเรื่องบทบาททางเพศในประเทศไทย พ.ศ. 2453 – 2463
ThamoraFishelเขียน ปรียา แววหงส์ แปล
รายงานพิเศษ
“บรรดาชาติชน ชื่นชมสนใจ ถวายบังคมเทิดไท้ ภูมิพลมหาราช”
กานต์ ยืนยง
“ความเป็นไทย” ในสังคมไทยร่วมสมัย
วริศา กิตติคุณเสรี
ชานหนังสือ
เอเชียตะวันออกยุคใหม่
ในกระแส
การกลับมาของสังคมนิยมในศตวรรษที่ 21
ปิยะมิตร ลีลาธรรม
บทบรรณาธิการ
บทเรียนภาคประชาชน?
ด้วยปรากฏเป็นที่แน่ชัดว่า สภานิติบัญญัติแห่งชาติที่มาจากการแต่งตั้งของทหาร ที่ยึดอำนาจการปกครองมาจากรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน ได้กระทำการออกกฎหมายเพื่อเพิ่มอำนาจให้ระบบราชการและเพื่อประโยชน์ให้นายทุน แต่กลับทำลายสิทธิเสรีภาพของประชาชนและชุมชน และกำลังจะนำพาสังคมไทยถอยหลังไปสู่ระบบอำมาตยาธิปไตยแทนที่การสร้างสรรค์ระบอบประชาธิปไตย… พวกเราใน ฐานะพลเมืองของประเทศไทย จึงขอใช้สิทธิประกาศ “ปิดสภานิติบัญญัติรักษาการ เพื่อหยุดการละเมิดสิทธิเสรีภาพประชาชน”
ประกาศ “ปิดสภานิติบัญญัติรักษาการ หยุดการละเมิดสิทธิเสรีภาพประชาชน”12 ธ.ค. 2560
การตัดสินใจระดมกำลังเพื่อปิดสภานิติบัญญัติแห่งชาตินำโดยคณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชน (กป.อพช.) เมื่อวันที่ 12 ธันวาคมที่ผ่านมานั้น ด้านหนึ่งย่อมมีความชอบธรรมในแง่ที่เป็นการต่อต้านร่างกฎหมายอันจะละเมิดสิทธิเสรีภาพหรือส่งผลลบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน
กระนั้น อีกด้านหนึ่งโดยตัวมันเอง “การปิดสภา” นี้ย่อมสะท้อนข้อผิดพลาดล้มเหลวของ “เครือข่ายภาคประชาชน” ด้วย
แน่นอน มิใช่ข้อผิดพลาดในแง่ “ความไม่เหมาะสม” ของการปีนรั้วเข้าไปขัดขวางการประชุมสภาฯ ดังที่ถูกตั้งคำถามโดยสื่อมวลชนจำนวนหนึ่งที่แทบจะไม่เคยตั้งคำถามถึงความไม่เหมาะสมของคณะทหารที่ลากรถถังออกมาล้มล้างรัฐธรรมนูญเมื่อคราว 19 ก.ย. 2549
ทว่าเป็นความผิดพลาดล้มเหลวในระดับยุทธศาสตร์ของ “ภาคประชาชน” กลุ่มนี้
เป็นความผิดพลาดที่ประจักษ์ชัดผ่านปรากฏการณ์การออกกฎหมายของสภานิติบัญญัติแห่งชาติที่ กป.อพช. และพันธมิตรเห็นว่าจะ “นำพาสังคมไทยถอยหลังไปสู่ระบบอำมาตยาธิปไตยแทนที่การสร้างสรรค์ระบอบประชาธิปไตย” เป็นประจักษ์พยานแห่งความผิดพลาดที่มิได้ล่องลอยมาจากตำราบน หอคอยใดๆ
ต้องไม่ลืมว่าการดำรงอยู่ของสภานิติบัญญัติแห่งชาตินั้น แยกไม่ขาดจากการรัฐประหาร 19 กันยา แยกไม่ขาดจากคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.) หรือคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ (คมช.) ในปัจจุบัน รวมทั้งรัฐบาลสุรยุทธ์ จุลานนท์ และกระบวนการอื่น ๆ ที่ตามมา
ในเมื่อกระบวนการรัฐประหารได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่นยิ่งจาก “ภาคประชาชน” แม้ส่วนใหญ่จะไม่ได้แสดงท่าทีสนับสนุนคณะรัฐประหารออกมาเปิดเผย แต่ก็ไม่ต่อต้าน ยิ่งไม่ต้องกล่าวถึงบางส่วนที่สมยอม จำนวนไม่น้อยก็แอบ “โล่งใจ” ที่สังคมการเมืองไทยได้ค้นพบ “ทางลัด” ออกจาก “ระบอบทักษิณ” เสียที ที่สำคัญคือ เห็น “โอกาส” ที่จะยกเลิกนโยบายเสรีนิยมใหม่ ปราบปรามคอร์รัปชั่น เห็น “ช่องทาง” ผลักดันกฎหมายดีๆ เพื่อสังคมและการปฏิรูปการเมืองผ่านครรภ์ของเผด็จการทหาร-การดำรงอยู่ของ คมช. รัฐบาลฤาษีเลี้ยงเต่า และสภานิติบัญญัติแห่งชาติก็เป็นไปอย่างอบอุ่นยิ่งเช่นกัน
พลันเมื่อกลุ่มพลังอำมาตยาธิปไตยดํารงอยู่อย่างอบอุ่น กระบวนการปรับเปลี่ยนความสัมพันธ์ทางอำนาจครั้งใหม่ที่โน้มเอียงไปสู่อำมาตยาธิปไตยจึงดำเนินไปอย่างยากจะทัดทาน
หากมองให้เห็นเหตุปัจจัยเช่นนี้แล้ว คำถามคือ ใช่หรือไม่ว่า การเคลื่อนไหวของภาคประชาชนนั้นมีความขัดแย้งกันในตัวเองระหว่างเป้าหมายกับวิธีการ? ใช่หรือไม่ว่าภาคประชาชนเองก็ “มีส่วนร่วม” ในการ “นำพาสังคมไทยถอยหลังไปสู่ระบบอำมาตยาธิปไตยแทนที่การสร้างสรรค์ระบอบประชาธิปไตยด้วยเช่นกัน? และอะไรคือ “ความรับผิดชอบ” ที่ “ภาคประชาชน” ควรมีต่อ “ประชาชน”?
เหล่านี้เป็นคำถามที่เราไม่สามารถปล่อยให้ลอยหายไปในสายลมได้ หากต้องการการถกเถียงแลกเปลี่ยนและสรุปบทเรียนอย่างกว้างขวางจริงจัง ท่ามกลางความสับสนอลหม่านของการเมืองภาคประชาชน – ผ้าซับน้ำตาโลกาภิวัตน์ภายใต้ร่มพระบรมโพธิสมภาร